www.zajezierze.fora.pl

Kejti · Admin

Ja akurat nie posiadam takich zdjęć i skarbów z okresu wojennego

TicTac · Zastepca Admina

Kolejne zimowe zdjęcie / z tym samym fortem w tle/:

[link widoczny dla zalogowanych]

Zdjęcia żołnierzy z widokiem koszar w tle:

1/[link widoczny dla zalogowanych]

2/[link widoczny dla zalogowanych]

3/[link widoczny dla zalogowanych]

Bateria w szyku marszowym:

[link widoczny dla zalogowanych]

TicTac · Zastepca Admina

Umiejętność jazdy koniem była dla altylerzysty równie ważna jak obsługa armaty lub haubicy.
Ilość koni w pułkach artylerii była bardzo duża i tak np. 1 bat 28 PAL:

-4 armty wz. 1897 Schneidera kal. 75mm
a do ich obsługi bojowej/ zaprzęgi armat/ i logistycznej/ jaszcze, tabory/ potrzeba było 152 ludzi i 146 koni.

A w czasie pokoju były ćwiczenia, ćwiczenia i jeszcze raz ćwiczenia:

[link widoczny dla zalogowanych]

TicTac · Zastepca Admina

To zdjęcie, na wskroś polskie bo i wierzby na wietrze / chyba wczesną wiosną/ i typowa wiejska droga i dużo świeżego powietrza i żołnierze z 28 PAL- mogę je oglądać godzinami Cool

.

[link widoczny dla zalogowanych]

ps. zdjęcie udostępnił wnuk por. Lewandowskiego.

Kejti · Admin

Jestem CiekawA co to zA ulica ;p Mi się wydaje że to leśna ale nie jestem pewna Wink

TicTac · Zastepca Admina

Może sprawę wyjaśni w przyszłości p. Lewandowski, którego dziadek był zawodowym oficeram pułku a w czasie wojny dowódcą 6 baterii 28 Pal.

Nie wszystkie przecież zdjęcia, na których są żołnierze 28 Pal są zrobione w Zajezierzu. Wiadomo , że pułk często przebywał na poligonach na "ostrym" strzelaniu. Często żołnierze brali udział w szkoleniach, delegacjach, byli na szkołach / np. w Toruniu/ lub nawet na wycieczkach np. w Krakowie na Wawelu.

TicTac · Zastepca Admina

Zdjęcia z wycieczki żołnierzy 28 Pal do Krakowa:

1/[link widoczny dla zalogowanych]

2/[link widoczny dla zalogowanych]

ps. zdjęcia otrzymałem od rodziny ostatniego żyjącego żołnierza 28 Pal Pana kpr. Bronisława Cieśli.
Pan kpr.Bronisław Cieśla jest w grupie żołnierzy na powyższych zdjęciach jak również jest na kolorowym zdjęciu z września tego roku uwieczniony w momencie składania kwiatów pod pomnikiem.

Równie ciekawa jest druga strona zdjęcia, z oryginalnymi podpisami uczestników wycieczki.

[link widoczny dla zalogowanych]

TicTac · Zastepca Admina

[link widoczny dla zalogowanych]

Zdjęcie przedstawia 8 bat. 28 PAP.
Nazwa "28 PAP" funkcjonowała w Zajezierzu do 1931 r. kiedy to przemianowano 28 PAP na 28 PAL. Jednak jak widać na zdjęciach powyżej pozostały jeszcze nawet w połowie lat trzydziestych "szyldy" nad wejściami do koszar poszczegółnych baterii z napisami "28PAP".

TicTac · Zastepca Admina

Cyt. z książki S.M. Przybyszewskiego "28. Pułk Artylerii Lekkiej..." str.108, z relacji plut. art. Aleksandra Dąbkowskiego:
".....Gdy opuszczaliśmy koszary, każdy z ciekawością wyglądał jutra, co ono nam przyniesie i gdzie nas zawiedzie. Wyjeżdżającą baterię żegnały rodziny oficerów i podoficerów zamieszkałych po drugiej stronie szosy naprzeciw zespołu koszar i dowództwa pułku oraz mieszkańcy Zajezierza.
Przy wiadukcie gniewoszowskim, gdzie znajdowały się budynki rodzin wojskowych , żegnały swoich mężów żony z dziećmi, które wyciągały ręce do swoich ojców. Było to wzruszające pożegnanie dla niektórych na pewno ostatnie.
Kilka minut czekamy aż pociąg towarowy przejedzie przez most, który był kolejowo- drogowy. Ruszamy dalej, po moście przekraczamy Wisłę, by nigdy już w tym składzie po nim nie jechać, lecz nikt tego nie przewidział w tym dniu......"

[link widoczny dla zalogowanych]
/opisany most kolejowo-drogowy- widok z 1940r /

i jeżeli na zdjęciu widoczny jest przyczółek mostowy na lewym brzegu Wisły to za mostem widać zabudowania fortu Gorczakowa.

Ten sam most widziany z daleka
[link widoczny dla zalogowanych]

i widziany z bliska / uszkodzone przęsło przez polskich saperów/:
[link widoczny dla zalogowanych]

Jak wyglądał w tamtym okresie most "od wewnątrz" można zobaczyć :

http://www.zajezierze.fora.pl/wszystko-o-zajezierzu,1/zajezierze-w-czasie-ii-wojny,21.html#81

TicTac · Zastepca Admina

28 PAL składał się z 2 dywizjonów armat polowych kal. 75mm wz. 1897 mod. Schneidera / 24 armaty/ oraz 1 dywizjonu haubic kal. 100mm mod. 14/19 prod. czeskiej Skody lub produkowanej w Starachowicach / 12 haubic/. Jednak w magazynach pułku pozostawały też znaczne zapasy sprzętu na wypadek mobilizacji. Jeszcze większe zapasy sprzętu uzbrojenia i amunicji znajdowały się w pobliskiej Głównej Składnicy Uzbrojenia w Stawach.

Poniżej zdjęcie niemieckie z września 1939 opisane jako Deblin:

[link widoczny dla zalogowanych]

na zdjęciu znajdują się:
-haubice kal. 100mm mod. 14/19
-armaty polowe kal. 75mm wz.1897 mod. Schneidera / tu na zdjęciu zaczepiona do przodka/
-armaty polowe kal. 75mm wz.02/26 tzw."prawosławne"
-armaty dalekosiężne kal. 105mm wz. 13 lub 29 Schneidera
-armata plot kal. 40mm Boforsa

100mm haubice i 75mm armaty polowe najprawdopodobniej z wyposażenia pułków rezerwowych artylerii lekkiej, które powstały na bazie 28 PAL / 51 i 81/ , armaty plot kal. 40mm Boforsa mogły stanowić wyposażenie 11 daplot ze Stężycy połozonej 4km na północ od Dęblina. Zagadką są armaty dalekosiężne kal. 105mm.

Niemcy wkroczyli do Dęblina 15 września 1939r.

Ten sam teren ale w innym ujęciu:
[link widoczny dla zalogowanych]

Tyle pozostało z obrony twierdzy dęblińskiej. Dla mnie b. smutne wrześniowe zdjęcie - wiele polskiego sprzętu wojskowego, który jeszcze by się przydał w obronie Polski ale tu już niestety bez polskiego żołnierza, który był już w niewoli albo pozostał na zawsze na polu bitwy.

Tytuł tego niemieckiego zdjęcia jest jednoznaczny:
"Zitadelle von Deblin polnische Gefangene"
[link widoczny dla zalogowanych]

TicTac · Zastepca Admina

Jeszcze ciepła informacja na temat żołnierzy 28 PAL:

"Witam
Dopiero po zamknieciu strony z forum odkrywcy przypomniałem sobie jeszcze jednego żołnierza 28 palu tj. kpr. Wacława Pruchnickiego z Paprotni. Co do p. Domańskiego to mieszka w Stężycy. Więc żyje co najmniej 3 żołnierzy 28 pal-u.
pozdrawiam "krajan11"

Powyższą wiadomość napisał uzytkownik forum "odkrywca" a
tym trzecim żołnierzem , o którym wspomina "krajan11" jest Pan Bronisław Cieśla z Ryk /na kolorowym zdjęciu z tegorocznego święta 28PAL składa kwiaty/.

TicTac · Zastepca Admina

Stopnie wojskowe w artylerii w 1939r.:

1. kanonier
[link widoczny dla zalogowanych]

[link widoczny dla zalogowanych]

2. bombardier
[link widoczny dla zalogowanych]

[link widoczny dla zalogowanych]

[link widoczny dla zalogowanych]

3. kapral

[link widoczny dla zalogowanych]

Zastanawiające są kolory "belek" na otoku czapki -dlaczego czarne na czerwonym tle skoro na przedwojennych podkolorwanych zdjęciach żołnierzy Pal-ów są one koloru białego?

4. plutonowy
[link widoczny dla zalogowanych]

[link widoczny dla zalogowanych]

5. ogniomistrz
[link widoczny dla zalogowanych]

[link widoczny dla zalogowanych]

[link widoczny dla zalogowanych]

6. st. ogniomistrz
[link widoczny dla zalogowanych]

[link widoczny dla zalogowanych]

7. chorąży
8. podporucznik
[link widoczny dla zalogowanych]

[link widoczny dla zalogowanych]

[link widoczny dla zalogowanych]

9. porucznik
10. kapitan
11. major
12. podpułkownik
13. pułkownik

Otok czapki garnizonowej w kolorze zielonym, charakterystycznym dla artylerii lekkiej

Kurtka kanoniera i/lub bombardiera / chociaż raczej bombardiera ponieważ jest ślad po 1 belce na pogonie/
[link widoczny dla zalogowanych]

[link widoczny dla zalogowanych]

Patki do munduru wyjściowego żołnierza artylerii lekkiej / kanonier, bombardier/:
[link widoczny dla zalogowanych]

Patki "oficerskie" do munduru wyjściowego oficera artylerii lekkiej:
[link widoczny dla zalogowanych]

Patka "oficerskie" -artyleria lekka -podhalańczyk:
[link widoczny dla zalogowanych]

[link widoczny dla zalogowanych]

[link widoczny dla zalogowanych]

TicTac · Zastepca Admina

".. nie ma nic gorszego, jak dać konie takiemu do rąk, co nie wie jak się z niemi obchodzić. Będzie zaraz jeździł galopem i konie zmarnuje...."

Ciekawa strona na temat koni i ujeżdżania koni, tych dla nas najważniejszych tj. koni artyleryjskich:

[link widoczny dla zalogowanych]

W pułku artylerii lekkiej na etacie było łącznie: 85 oficerów, 2048 podoficerów i szeregowych oraz 1842 konie.

Z przedwrześniowej instrukcji taborowej:

"...w wojsku koń dostaje jak najmniej, tyle jednak aby mu starczało i miał siłe do pracy. Darmo owsa nie je i zawsze dobrze wygląda. Ile w wojsku koń dostaje?

-zwyczajny koń taborowy otrzymuje na trzy zadania paszy dziennie: owsa 2 i 3/4 kg, 4 kg siana i 1 i 1/2 kg słomy,

- konie wierzchowe i lekkie artyleryjskie dostają owsa 4 kg, siana również 4 kg, słomy 1 i 1/2 kg.

-konie artyleryjskie ciężkie: owsa 4 i 1/4 kg, siana 6 kg, słomy 3 kg.

Do tego dochodzi kilkanaście gramów soli i kilogram słomy na ściółkę.

Przy ciężkiej pracy, podczas manewrów, dodają koniowi 1 kg owsa . I na tym koniec."

Następnie w instrukcji jest kilka stron o:
-metodyce dawaniu owsa / np. łamany, gnieciony lub moczony dla koni chorych lub wycięczonych a także wiele zdań o wyższości owsa nad jęczmieniem/
-składzie sieczki i optymalnych rozmiarach słomek sieczki,
-porach zadawania karmy koniom,
- krótki ale wyczerujący temat o obroczniakach / worki zakładane na pysk podczas postoju/,
-wykład o dawaniu siana i słomy,
-pojenie koni/ koń pije na 1 kg suchej paszy 2 lub 3 kg wody, czyli ok. 25 litrów na dobę, temp. wody 8-12 stopni, od jesieni do wiosny 3 x a w lecie 4-5 x/,
-ściółkowanie.

Bardzo dokładne opisy, oparte na wieloletniej praktyce przedstawiające wielkość, skład i proporcje zadawania karmy a także metody postępowania z końmi świadczą o olbrzymiej wadze jaką przykładano w przedwrześniowym wojsku do najbardzej powszechnego środka transportu i siły pociągowej jakim był koń.

TicTac · Zastepca Admina

Działon -to podstawowa komórka organizacyjna Pułku Artylerii Lekkiej

Organizacja działonu PAL-u (?):
Działon stanowiły 2 zaprzęgi: działa oraz jaszcza /wozu z amunicją-podręcznego magazynu amunicji/ .

Uzbrojenie działonu :
-1francuska armata polowa kal. 75 mm wz. 1897 Schneider'a
lub
-1haubica kal.100mm wz. 14/19P
wraz z amunicją w przodkach/ działa i jaszcza/ oraz w samym jaszczu,

-12 kbk +12 bagnetów dla żołnierzy z obsługi działa i jaszcza,
-2 pistolety, 2 szable- dla dowódcy i z-cy dowódcy

Ponadto żołnierze działonu wyposażeni byli w maski przeciwgazowe a dowódca i jego z-ca dodatkowo w lornetki

Skład osobowy działonu /14żołnierzy/:
-dowódca /działonowy-dowódca działa/ -podoficer/kapral i wyżej/
-z-ca dowódcy/ jaszczowy-dowódca jaszcza/-podoficer/kapral i wyżej/

-3 żołnierzy/kanonierów i /lub bombardierów/ obsługiwało działo:
-celowniczy
-zamkowy
-ładowniczy
W czasie jazdy celowniczy, zamkowy i ładowniczy siedzieli
na przodku działa.

-3 żołnierzy/ kanonierów i/lub bombardierów/ obsługiwało jaszcz:
-amunicyjny
-wręczyciel pierwszy
-wręczyciel drugi
W czasie jazdy amunicyjny i wręczyciele siedzieli na przodku
jaszcza.

-6 żołnierzy/kanonier i/lub bombardier/ to tzw. jezdni, którzy siedzieli na "lewych" koniach każdej pary zaprzęgu działa jak i jaszcza.

[link widoczny dla zalogowanych]

Teoretycznie podczas walki jaszcz stał w pobliżu działa /więc do jego kompleksowej obsługi było 6 żołnierzy-3 od działa+3 od jaszcza +dodatkowo dowódca działonu , natomiast jaszczowy wraz z jezdnymi, po tzw. odprzodkowaniu odprowadzali konie/w tym konia dowódcy/ i przodki w bezpieczne miejsce, poza zasięg ostrzału nieprzyjaciela.

Konie artyleryjskie / 14/:

-przodek wraz z armatą lub haubicą a także przodek wraz z jaszczem ciągnęły 3 pary koni art. pociągowych:
- para koni szpicowa
- " " środkowa
- " " dyszlowa

[link widoczny dla zalogowanych]

-2 konie art. lekkie- dla dowódcy działonu i jego zastępcy-konie wierzchowe

Ciekawa strona na temat "remntowania" koni:
[link widoczny dla zalogowanych]
____________________________________________________________
Czekam na weryfikacje powyższych danych, które podałem przez anologię do działonu artylerii w Pułkach Piechoty a ewentualne zmiany natychmiast wpiszę, gdyż wcale nie jestem pewien czy taka była organizacja działonu w PAL-u.
Do analizy:
1/ [link widoczny dla zalogowanych]

2/rysunek "działonu w marszu" ze strony 58 książki S.Przybyszewskiego "28 Pułk Art. Lekkiej ...."

biorąc jednak pod uwagę:
[link widoczny dla zalogowanych]
____________________________________________________________

Zdjęcia, które jeszcze bardziej powiększaja wątpliwości:
[link widoczny dla zalogowanych]

[link widoczny dla zalogowanych]

Działon i konie w "galopie" -na manewrach lub zdjęcie "wrześniowe".

Na zdjęciach widać przodek z zaczepionym działem. Na przodku są miejsca do siedzenia ale żołnierzy na nim brak!!!! Wydaje się , że w warunkach bojowych nie przewidywano tam ich obecności.Kto by zresztą wytrzymał taką ostrą jazdę na przodku? Za to z tyłu na koniach widać 3 /6?/jeźdźców -czyżby była to obsługa działa albo łącznie obsługa działa i obsługa jaszcza, która podąża za swoim działem? W przypadku przyjęcia takiego rozwiązania było by to zgodne ze schematem działonu z książki S.Przybyszewskiego.
Dwa zaprzęgi obok siebie / z działem i z jaszczem/ tworzą tzw. kolumnę zrównolegloną co w warnkach bojowych znacznie skracało całą kolumnę i czas rozwinięcia w linię ognia.

Inne ujęcie / widać jezdnych, każdy na lewym koniu z pary szpicowej, środkowej i dyszlowej/:
[link widoczny dla zalogowanych]

[link widoczny dla zalogowanych]

[link widoczny dla zalogowanych]

I zdjęcie baterii w marszu. Widać armatę kal. 75mm Schneider'a zaczepioną do przodka a na przodku - obsługa armaty:kanonier, celowniczy i zamkowy. Za siedzeniem "paliwo" dla koni Cool

[link widoczny dla zalogowanych]

TicTac · Zastepca Admina

Nikt nie pisze Confused

ale mam nadzieję, że chociaż ktoś przegląda Very Happy

.

UZBROJENIE I i II DYW. 28 PAL
-24/po 12 każdy z dyw./ armaty polowe kal. 75mm Schneider'a prod. franc.

Ciekawa strona z danymi na temat interesującej amunicji - do 75mm armaty polowej wz. 1897 oraz do 100mm haubicy wz. 14/19P:
[link widoczny dla zalogowanych]

UZBROJENIE III DYW. 28 PAL
-12 haubic kal.100mm wz.1914/19P prod. Skody

III Dyw. 28 Pal posiadał uzbrojenie analogiczne jak to na poniższych zdjęciach:

Zdjęcie ze Szkoły Art. w Toruniu z okresu przedwrześniowego
[link widoczny dla zalogowanych]

Kal.100mm haubica wz. 1914/1919 P z obsługą / niekompletną/ oraz jaszczem amunicyjnym.
W pobliżu jaszcza - skrzynki z amunicją

Poniżej zdjęcia skrzynki z amunicją do 100mm haubicy wz. 14/19P + skrzynka metalowa na zapalniki -orginalne przedwrześniowe ale egzemplarze tylko i wyłącznie kolekcjonerskie /zdjęcia znalezione w przepastnym internecie Cool

/:

1/
[link widoczny dla zalogowanych]

2/
[link widoczny dla zalogowanych]

3/
[link widoczny dla zalogowanych]

4/
[link widoczny dla zalogowanych]

5/
[link widoczny dla zalogowanych]

6/
[link widoczny dla zalogowanych]

7/
[link widoczny dla zalogowanych]

8/
[link widoczny dla zalogowanych]

9/
[link widoczny dla zalogowanych]

10/
[link widoczny dla zalogowanych]

11/
[link widoczny dla zalogowanych]

12/
[link widoczny dla zalogowanych]

Skrzynka / inny typ/ na amunicję / naboje i granaty/ do 100mm haubicy:

13/
[link widoczny dla zalogowanych]

14/
[link widoczny dla zalogowanych]